Түркия

Тарих

1071 жылы Малазгирттердің жеңісімен Анатолияға қарқынды түрік қоныс аударуынан бұрын Анадолы Селжұқтары аймақты 1243 жылы моңғол шапқыншылығына дейін басқарды. Шабуылдан кейін көп ірілі-кішіл түрік билеушілері пайда болды.XIII ғасырдың соңынан бастап Османдықтар Еуразия мен Африкадағы ең маңызды күшке айналып, Анадолыға, сондай-ақ Оңтүстік-Шығыс Еуропа, Батыс Азия және Солтүстік Африкада ұлы империя құрды. Империя 15-ші және 17-ші ғасырларда, әсіресе  I. Сүлеймен тұсында  гүлденген кезеңі еді. 1683 II. 1699 жылғы Қасиетті Альянстың Венаны қоршауынан және Еуропадағы жердің түріктер тарапынан шығарылуынан кейін Осман империясының ұзақ құлдырау кезеңі болды. Османлы империясы Бірінші дүниежүзілік соғыстан кейін одақтас күштермен соғыс құрбанына айналды. Оккупациялық шабуылдарға  қарсы, яғни тәуелсіздік үшін  Құртылу соғысында,  Мұстафа Кемал Ататүрік тарапынан  1923 жылы Түркия Республикасы құрылды.Түркия Республикасы солтүстік-батысында Болгария, батысында Грекия сияқты,  солтүстік-шығысында Грузия, шығыста Армения, Иран және Әзербайжан, ал оңтүстік-шығысында  Ирак және Сириямен шектеседі. Оңтүстігінде Мәрмәр теңізі болса, батысында Эгей теңізі мен солтүстігінде Қара теңіз қоршап тұр. Азия мен  Еуропаны бөліп тұрады. Түркия Еуропа мен Азияның қиылысында орналасқандықтан геостратегиялық күшке ие.Түркия, Түркия Республикасы (түр. Türkiye, Türkiye Cumhuriyeti) — Азия мен Еуропа құрлықтарында орналасқан мемлекет. Жер көлемі жағынан 37-шы орын алады (783,562 км²). Халық саны - 72,600,000 адам. Тәуелсіздігін 1923-жылы алған. Осман империясының ыдырауының нәтижесінде пайда болды. Түркия құрамында әртүрлі этникалық топтар өмір сүреді. Түркия демократиялық, зайырлы, унитарлық мемлекет. Ресми тілі түрік тілі, мұсылмандар халқының 99 пайызын құрайды. Еуропа Кеңесі, НАТО, ЭЫДҰ, ЕҚЫҰ және G-20 тобының мүшесі, Түркия батыс әлеміне біріктірілген. 1963 жылы Еуропалық экономикалық қоғамдастыққа мүше болды, 1995 жылы ЕО-ның Кедендік одағына қосылды және 2005 жылы Еуропалық Одақпен толыққанды мүше болу туралы келіссөздер жүргізе бастады. Елде Түрік Кеңесі, Халықаралық Түрік Мәдениет Ұйымы, Ислам Ынтымақтастығы Ұйымы және Экономикалық Ынтымақтастық Ұйымы сияқты ұйымдар бар. Қазіргі кезде өсіп келе жатқан экономикасы және дипломатиялық бастамаларымен Түркия  аймақтық держава ретінде қабылданады.